Ponieważ zasoby nieodnawialne Ziemi nieustannie się zmniejszają, w przyszłości będziemy musieli ponownie wykorzystywać większość materiałów budowlanych. Ale jak sprawić, żeby wszystkie elementy na nowo do siebie pasowały?
«W pewnej chwili w przyszłości wyczerpią się całe nasze zasoby, a wszystkie dostępne materiały będą się albo znajdować w obiegu, albo będą leżały na wysypiskach. Na przykład w przypadku cynku czeka nas to już za kilkadziesiąt lat. Żelazo starczy nam na dłuższy czas, ale też nie jest go nieskończenie wiele. Dlatego czy tego chcemy czy nie, musimy wymyślić, jak ponownie wykorzystywać materiały” – mówi Erik Ege, architekt i partner w pracowni DARK Arkitekter, należącej do wielodyscyplinarnej grupy DARK Design Group.
W naszej rozmowie biorą też udział Esbjørn Kjell i Ingvild Høgseth, architekci, również pracujący dla DARK Arkitekter. Podczas gdy Ege i Kjell mogą się poszczycić wieloletnim doświadczeniem w pracy w swoim zawodzie, Høgseth dopiero niedawno ukończyła studia architektoniczne na Norweskim Uniwersytecie Nauki i Technologii (NTNU), a jej praca dyplomowa dotyczyła zagadnienia architektury cyrkularnej. Do jej zadań należy między innymi zwiększanie świadomości i wiedzy na temat ponownego wykorzystania materiałów zarówno wśród kolegów, jak i klientów pracowni.
Esbjørn Kjell i Erik Ege z DARK Arkitekter.
«Zaczynamy rozumieć, jaka będzie przyszłość, jeśli chodzi o architekturę. Jak dotąd skupialiśmy się na projektach renowacji, a obecnie powinniśmy skoncentrować się na badaniu materiałów i decydowaniu o tym, jak je wykorzystać. W krajach skandynawskich niewątpliwym liderem w tej dziedzinie jest Lendager Group z Kopenhagi. Ponadto dziś dostrzegamy możliwości, które jeszcze kilka lat temu po prostu nie istniały” – wyjaśnia Høgseth.
Projekt „Sognsveien 80-90” może stać się klejnotem w koronie ambicji ekologicznych Oslo. Zdjęcie/ilustracja: © DARK Arkitekter
W 2019 roku pracownia DARK Arkitekter wygrała przetarg na prestiżowy renowacyjno-budowlany projekt „Sognsveien 80-90”, zlokalizowany na północny zachód od centrum Oslo. Zwycięską koncepcję nazwano po prostu „Gjenbruk”, co oznacza „ponowne wykorzystanie”. Choć niektóre szczegóły projektu o powierzchni od 50 000 do 100 000 metrów kwadratowych nie zostały jeszcze do końca ustalone, a jego ostateczne zatwierdzenie ma nastąpić dopiero w pierwszej połowie 2022 roku, ma on szansę stać się wizytówką zrównoważonej, cyrkularnej architektury dla całego Oslo.
W ramach proponowanego projektu „Gjenbruk” pracownia DARK Arkitekter chce umieścić ponownie wykorzystane materiały i konstrukcje w centrum nowej dzielnicy Oslo. Zdjęcie/ilustracja: © DARK Arkitekter
«Tak naprawdę nie zrealizowano nigdy wcześniej żadnych projektów o takiej skali, z takimi ambicjami i naciskiem na możliwość ponownego wykorzystania materiałów. Pełen zakres projektu nie jest jeszcze do końca ustalony, ale miejmy nadzieję, że ukaże on ekologiczne ambicje miasta pokoleniom nowych architektów, planistów i budowniczych” – mówi Esbjörn Kjell, który pełni rolę kierownika projektu.
Ponieważ miasto jest właścicielem tysięcy nieruchomości różnego typu i wielkości, znajdujących się w różnym stanie technicznym, może to dać DARK Arkitekter możliwość pozyskania materiałów i konstrukcji dla „Sognsveien 80-90” z wielu źródeł.
Architekci zamierzają ponownie wykorzystać stare budynki, które obecnie zajmują posesję Sognsveien 80-90. Zdjęcie/ilustracja: © DARK Arkitekter
W ramach innego projektu, „Stortorvet 7”, pracownia DARK Arkitekter odnawia cały kwartał ulic, znajdujący się w bliskiej okolicy norweskiego Parlamentu. Jego celem jest stworzenie otwartego i zachęcającego do powszechnego korzystania, ważnego miejsca publicznego w Oslo, przy jednoczesnym poszanowaniu architektonicznej przeszłości budynków. Ponownie wykorzystane, lokalnie pozyskane materiały odgrywają ważną rolę w zachowaniu tożsamości i cech budowli, gdyż łączą przeszłość z teraźniejszością.
Podczas pracy nad odnowieniem i odświeżeniem Stortorvet 7 pracownia DARK dba o efektowny projekt każdej strony budynku. Zdjęcie/ilustracja: © DARK Arkitekter
“Wiadomo, że nic nie trwa wiecznie, dlatego architekci z pracowni DARK są przekonani, że musimy zacząć projektować i budować budynki z myślą o tym, że pewnego dnia będziemy musieli dostosować je do przyszłych potrzeb, a w niektórych przypadkach nawet je rozebrać, kawałek po kawałku. W ostatnich latach poczyniono już pewne postępy w tej dziedzinie, na przykład coraz więcej materiałów jest skręcanych śrubami, a nie spawanych.”
«Architekci już teraz używają modeli 3D do projektowania i budowania. Jeśli modele te są cyfrowymi odpowiednikami rzeczywistych projektów, można je wykorzystać do planowania procesu demontażu. Tego rodzaju cyfrowe bliźniaki będą zawierać informacje o materiałach zastosowanych w budynkach i pomogą nam w identyfikowaniu i pozyskiwaniu materiałów ze starych budynków. To może być proces wymagający dużej ilości zasobów» – opowiada Ingvild Høgseth.
Przekład tekstu: Henning Prytz Poulsen / Pressenytt