Początek rewolucji ma swoją datę: 31 stycznia 1977 roku, dzień inauguracji Narodowego Centrum Sztuki i Kultury im. Georgesa Pompidou w Paryżu. Po raz pierwszy instalacje są bohaterami architektury: plątanina rur, kanałów, zaworów i armatury obejmuje objętość budynku, zaprojektowanego przez Renzo Piano, Richarda Rogersa i Gianfranco Franchiniego.
.JPG)
Główne fasady Centrum Georges Pompidou, stojącego na placu o tej samej nazwie i charakteryzujące się pionową ścieżką schodów ruchomych © Nora Santonastaso / design outfit
Kiedy mówimy o związkach między instalacjami a architekturą, pytanie najczęściej przenosi się na konkretny poziom, który zakłada realizację określonego celu. Ukrycie w jak największym stopniu każdego elementu o wartości czysto technologicznej, przy zastosowaniu rozwiązań zdolnych do zminimalizowania wpływu estetycznego instalacji elektrycznej, wodnej i każdej innej, związanej z użytkowaniem budynku.
W magazynach branżowych i na stronach internetowych sektora wzornictwa i architektury miejsce poświęcone produktom zdolnym zaspokoić to zapotrzebowanie jest duże. To właśnie w dziedzinie inżynierii budowlanej wzornictwo bardzo często proponuje awangardowe rozwiązania o minimalnej estetyce i wysokiej wydajności technologicznej.
W 1977 roku trend ten doznał jednak gwałtownego załamania. Nowe Centrum Georges Pompidou w Paryżu, zaprojektowane przez Renzo Piano, Richarda Rogersa i Gianfranco Franchiniego, opowiadało historię doskonałej integracji między architekturą a sieciami inżynierii. Te ostatnie, dalekie od ukrycia w dedykowanych komorach i wnękach, dosłownie wtargnęły na fasady budynku, oplatając go w rodzaj kolorowej i dobrze zorganizowanej plątaniny. Żółte rury dla elektryczności, czerwone dla wind i schodów ruchomych, zielone dla wody i niebieskie dla powietrza.
Funkcjonowanie budynku zostało w skrócie zadeklarowane bez zastrzeżeń estetycznych, pośrednio kojarząc pojęcie architektury z maszyną o wysokiej wydajności technologicznej. Jeśli odwiedziliście Centrum, prawdopodobnie żywo pamiętacie doświadczenie związane z chodzeniem po sieci ruchomych schodów na głównej fasadzie, która prowadzi z poziomu ulicy aż na dach, oferując na każdym piętrze unikalną panoramę miasta.
.jpg)
Nowa siedziba Copenhagen International School zbudowana w latach 2013-2017 według projektu duńskiej firmy C.F. Møller Architects i posiadająca elewacje w całości pokryte panelami fotowoltaicznymi © Adam Mørk via cfmoller.com
Od 1977 roku wykonujemy skok w czasie o dobre 36 lat i lecimy z Paryża do Kopenhagi. Tutaj, w dzielnicy Nordhavn, budynek z fasadami w całości pokrytymi panelami fotowoltaicznymi przenosi integrację architektury i systemów technologicznych na wyrafinowany i nowoczesny poziom estetyczny. Zachęca do dialogu budynku z otoczeniem, a w szczególności z odbijającym się lustrem otaczającego go morza.
Każdy z 12.000 paneli słonecznych, które początkowo miały być znacznie mniej liczne i zajmować jedynie powierzchnię dachu, ustawiony jest pod określonym kątem, aby zapewnić maksymalizację produkcji zielonej energii. Jednocześnie określa harmonijny projekt fasady, charakteryzujący się powtarzającym się trójwymiarowym wzorem geometrycznym.
Powierzchnia paneli wynosi 6 048 metrów kwadratowych i udaje się jej pokryć ponad połowę zapotrzebowania na energię elektryczną szkoły, w której przebywa około 1500 uczniów, nauczyciele i inny personel.
.jpg)
Przebudowa Palazzo Argonauta przy Via Ostiense w Rzymie wykorzystuje siatkę systemu fotowoltaicznego do ujednolicenia estetyki istniejącej fasady © Moreno Maggi
W Rzymie przy Via Ostiense 131, w sercu jednej z dzielnic przechodzących najbardziej wyraźną ewolucję i transformację urbanistyczną. Centrum Zarządzania Argonauta zbudowane w latach 70-tych według projektu inżyniera Renato Armelliniego przekształca potrzebę funkcjonalnego i technologicznego wdrożenia w estetyczną okazję do przebudowy imponujących fasad. Wcześniej były rozczłonkowane na nieciągłą, niespójną i zniszczoną całość, która stanowiła odbicie podobnej dezorganizacji przestrzeni wewnętrznych.
Projekt przebudowy, wykonany przez studio Agenzia di Architettura pod kierownictwem architekt Isabelle Magda Rizk, wykorzystuje nowy system fotowoltaiczny jako wzór do przeprojektowania całego południowego frontu budynku.
657 paneli fotowoltaicznych o wymiarach 100x150 cm, wraz z okładziną betonowej konstrukcji i żaluzjami przeciwsłonecznymi, wypełnia przestrzenie pozostawione w spokoju przez nową strukturę fasady. Jest ona zorganizowana jako system jednorodnych elementów poziomych i pionowych, rozmieszczonych w regularnych odstępach.
System fotowoltaiczny ma zatem podwójne znaczenie. Technologiczne - związane z produkcją czystej i zrównoważonej energii elektrycznej, oraz architektoniczne - związane z nowym projektem elewacji budynku i jego nową wewnętrzną organizacją funkcjonalną, całkowicie zrewolucjonizowaną w celu spełnienia nowych wymogów użytkowych budynku.
Przekład tekstu: Nora Santonastaso