Teren fabryki producenta Trumpf w Ditzingen w Szwabii do późnych lat 90. charakteryzował się typowymi budynkami przemysłowymi. Od przełomu tysiąclecia to głównie berlińskie biuro Barkow-Leibinger wprowadzało tu imponujące akcenty architektoniczne. Jednym z najświeższych projektów jest ośrodek opieki dziennej dla dzieci, który składa się z konstrukcji z litego drewna bez kleju i metali, co oznacza, że można go zdemontować bez pozostawiania śladów. Oddziały przedszkolne przynależne do firm to coraz częstsza praktyka.
Przestrzenie ogólne wewnętrzne zdeterminowane są przez drewno.
Rozmiary przestrzeni ogólnodostępnych są zróżnicowane.
Zakładowe przedszkole jest dostępne łącznie dla 75 dzieci, nie tylko pracowników, ale także całej okolicznej społeczności. Pod tym względem nie należy ono, ściśle rzecz biorąc, do firmy. Umiejscowienie na północno-zachodnim skraju terenu kampusu ma ułatwić dostęp do placówki osobom, które nie są zatrudnione w firmie. Dzięki niskiej konstrukcji bryła elegancko wtapia się w topografię terenu, a kontur płaskiego dwuspadowego dachu nawiązuje do architektury sąsiednich budynków kampusu. Dach przedszkola jest również zazieleniony, co jest niezwykle ważne na terenie przemysłowym. Z zewnątrz wzrok przyciągają szerokie nawisy dachowe. Pełnią one jednocześnie kilka funkcji, chroniąc drewnianą fasadę przed warunkami atmosferycznymi, a wnętrze przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.
Wnętrze podzielone jest na osiem brył, pomiędzy którymi wije się kontinuum przestrzenne.
Ekonomicznie i ekologicznie
Cała konstrukcja budynku składa się z nie klejonych elementów z litego drewna. Wykonane z podwójnej jodłowej warstwy nośnej połączonej za pomocą bukowych kołków i łączników na jaskółczy ogon. Zewnętrzna okładzina jest z jodły srebrnej, z izolacją z włókna drzewnego. Drewno pochodzi z lasów z certyfikatem PEFC w regionie alpejskim i Schwarzwaldzie, a poszczególne elementy zostały prefabrykowane przez południowotyrolską firmę zajmującą się budową domów drewnianych, a następnie zmontowane na miejscu w Ditzingen przez regionalnych rzemieślników. Takie podejście nie tylko doprowadziło do wysokiego stopnia dokładności poszczególnych elementów, ale także zapewniło bardzo krótki czas budowy. Cały okres planowania i realizacji wyniósł zaledwie 19 miesięcy. Co ważniejsze jednak, zagwarantowało to również, że cała konstrukcja z litego drewna może być oddzielona według rodzaju, a następnie ponownie wykorzystana lub poddana recyklingowi. W ten sposób ślad ekologiczny budynku przedszkola mógł zostać zredukowany do minimum.
Obfity świetlik obok linii kalenicy służy naturalnemu oświetleniu, wentylacji i usuwaniu dymu.
Wnętrze jak miasto
Na zewnątrz budynek wydaje się stosunkowo prostokątny. Wewnątrz jednak panuje przestrzenna różnorodność: koncepcja projektowa opiera się na ośmiu bryłach przestrzennych, pokrytych dużym dachem. Te bryły jednocześnie dzielą przestrzeń wewnętrzną. Ponieważ mają one różne rozmiary, między nimi powstaje meandrujące kontinuum przestrzenne, które w niektórych miejscach jest po prostu korytarzem, a w innych otwiera się jak w południowowłoskim mieście na place dostępne do wspólnego użytku. Ich duże przeszklone powierzchnie pozwalają na bezpośredni kontakt z otoczeniem zewnętrznym. W bryłach znajdują się pomieszczenia dla poszczególnych grup oraz pracowników, a także szatnie i kuchnia. Dominujący materiał, drewno, samoistnie stanowi naturalne środowisko dla dzieci. Projektanci zadbali również o to, by użyte produkty były bezpieczne pod względem biologicznym i chemicznym.
Duże okna wpuszczają dużo naturalnego światła do wnętrza i umożliwiają bliski kontakt z naturą na zewnątrz.
Szeroki okap dachowy służy jako pasywny środek do klimatyzacji budynku, a jednocześnie chroni drewnianą fasadę przed warunkami atmosferycznymi.
Energooszczędna architektura
Szerokie okapy dachowe, które służą do ochrony solidnej konstrukcji drewnianej, zapewniają również skuteczną ochronę przed letnim upałem poprzez zacienienie. Konwencjonalna wentylacja okienna może być zatem wdrożona bez żadnych problemów, dzięki czemu ani technologia wentylacji, ani klimatyzacja nie były konieczne. Jedynie pomieszczenia sanitarne są wyposażone w proste urządzenia wentylacyjne. Ogólnie rzecz biorąc, budynek spełnia normę energetyczną KfW 55, przy zużyciu energii (eko) elektrycznej 14,6 kWh/m² i ogrzewania 143,5 kWh/m². Ogrzewanie zapewnia kocioł na pellet drzewny (80 kW), ciepło jest dostarczane głównie do pomieszczeń za pomocą ogrzewania podłogowego, a ciepła woda jest wytwarzana przez przepływowe podgrzewacze wody. W ten sposób 86% zapotrzebowania na energię jest pokrywane przez odnawialne źródła energii.
© wszystkie zdjęcia: Stefan Josef Müller, Berlin
Przekład tekstu: Thomas Geuder